عبارت کُرچ شدن در پرندگان به حالتی گفته میشود که در آن پرنده نیاز به در آوردن جوجه دارد و برای این منظور بر روی تخم های خود میخوابد.
شرایط کرچ شدن زمانی مهیا میشود که اولا تعدادی تخم در لانه موجود باشد و دوما پرنده از لحاظ مکانی احساس امنیت کند و سوما از نظر تغذیه ای هیچ کمبودی نداشته باشد.
مرغ ها نیز جزو پرندگانی هستند که سریعا روی تخم های خود میخوابند و آماده جوجه در آوردن می باشند. این حالت در مرغ ها را میتوان از طریق صدا و خصوصیات ظاهری انها تشخیص داد. مثلا هنگام فرا رسیدن زمان کرچی صدای خاصی از خود بیرون میدهد و نسبت به محیط و موجودات اطراف خود حساس تر میشود. چنین مرغی بیشتر تمایل به گوشه گیری و تنها ماندن در مکان های تاریک دارند و بعضا مشاهده شده که با دیدن تخم های دیگر مرغ ها بر روی آنها نیز میخوابد.
مرغ کرچ در این مواقع بیشتر تمایل به خوابیدن و استراحت دارد و هیچ رغبتی نسبت به غذا ندارد و کمتر دنبال غذا میرود، بنابراین صاحب مرغ برای او غذا و آب می آورد. هم چنین مرغ هنگام خوابیدن بر روی تخم ها با نزدیک شدن فرد ناشناس صدای جیغ مانندی را به نشانه ترس از خود بروز می دهند.
برخی از مرغ ها در سال چندین دفعه کرچ میشوند و برخی نیز سالیانه یکبار آن هم در اواخر بهار کرچ میشوند، بنابراین می توان گفت که علاوه بر محیط و تغذیه، نژاد مرغ نیز بر میزان کرچ شدن های او تاثیر دارد. مثلا مرغ های سنگین نسبت به مرغ های سبک میزان کرچ شوندگی بیشتری دارند. و علاوه بر این مرغ ها در زمان کرچ دچار پر ریزی می شوند و اشتهای خود را از دست میدهند، بنابراین در حالت صنعتی پرورش مرغ سنگین صرفه اقتصادی ندارد.
- مرغی که حالت کرچی دارد، پس از تخم گذاری درون لانه میماند ولی یک مرغ عادی لانه را ترک کرده و به دنبال غذا میرود.
- فصل کرچ شدن مرغ ها مشخص نیست، آنها پس از تخم گذاری در صورت مشاهده تعداد زیادی مرغ دورن لانه بر روی آنها کرچ میشود، البته به نژاد مرغ نیز بستگی دارد. طبق تجربه مرغ ها اوایل بهار و اواخر تابستان تمایل به کرچ پیدا میکنند.
- یک مرغ کرچ نسبت به تخم های خود خشونت نشان میدهد، و صاحب خود را هنگام برداشتن تخم اذیت میکند.
- صدای یک مرغ کرچ از حالت قد قد به حالت ناله مانند تغییر پیدا میکند.
{ برخی از مرغ ها به طور خودکار بر روی تخم ها کرچ نمیشوند و به اصطلاح از تخم ها فراری هستند در زیر راهکار هایی را برای کرچ شدن این دسته از مرغ ها ارائه داده ایم }
1_ لانه مرغ را در مکانی گرم و آرام و بدون سر و صدا قرار داده و درون آن مقداری کاه بریزید.
2_ در کنار لانه مقداری آب و غذا درون ظرف قرار دهید.
3_ درون لانه تعدادی تخم نطفه دار و سالم قرار دهید. بستگی به دمای هوا تعداد تخم ها نیز متفاوت خواهد بود، مثلا در هوای گرم ۱۰ عدد تخم مرغ و در هوای سرد نیز 6 عدد تخم مرغ می توانید قرار دهید. زیرا اگر تخم ها به صورت کامل زیر مرغ قرار نگیرد پس از مدتی فاسد میشود و باعث وارد آمدن صدمه به سایر تخم ها نیز میشود.
4_ پس از گرسنه شدن مرغ، او را درون لانه قرار دهید. تا کم کم به نشستن بر روی تخم ها عادت کند.
از عواملی که پرنده را تحریک به خوابیدن بر روی تخم ها میکند، تاریک و دنج بودن محیط و گرم و نرم بودن لانه می باشد. بنابراین اگر پرنده ای تخم گذاری می کند، بلافاصله تخم های گذاشته شده را از لانه جمع آوری کنید و مانع از تجمع آنها شوید، زیرا با رسیدن تعداد تخم ها به 7 الی 8 عدد ، این احساس غریزی در پرنده مادر تقویت شده و تمایل بیشتری به کرچی پیدا خواهد کرد. از اقدامات موثر در جلوگیری از کرچ شدن پرنده ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- جمع آوری تخم ها از لانه با فاصله زمانی کوتاه
۲- افزایش زمان نوردهی
۳- جلوگیری از ماندن طولانی مدت پرنده در لانه، هر چند ساعت یکبار او را به منظور تغذیه از لانه خارج کنید.
۴- ظروف آبخوری و دانخوری را به دور از لانه قرار دهید.
۵- در فاصله های مناسب ، زمانی چینش لانه ها را تعویض کنید تا محیط امنی برای پرنده ها نباشد.
۶- در انتخاب نژاد مرغ دقت کنید، مرغ های اصلاح نژاد شده که با هدف تولید انبوه تخم بار آمده اند، به ندرت کرچ می شوند و حتی با فراهم آوردن شرایط محیطی نیز نمی توان آن را کرچ کرد.
تخم نطفه دار انواع مرغ تخم گذار و گوشتی و زینتی را میتوانید از شرکت جوجه ساز سفارش دهید . تمامی تخم ها با تضمین نطفه دهی و در بسته بندی های محکم ارسال میشود.
